TÁC HẠI CỦA MA TÚY VÀ TRÁCH NHIỆM PHÒNG CHỐNG

Ma túy có thể có nguồn gốc khác nhau, nhưng đều có một điểm chung là khi đưa vào cơ thể sẽ làm thay đổi trạng thái nhận thức và sinh lý của con người. Ma túy được chia thành ma túy tự nhiên, ma túy bán tổng hợp và ma túy tổng hợp.

Theo Tổ chức Liên Hợp Quốc, ma túy là “các chất có nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp, khi xâm nhập vào cơ thể sẽ làm thay đổi trạng thái tâm sinh lý của người sử dụng”. Ma túy được đưa vào cơ thể qua đường hút, hít, nhai, nuốt, tiêm chích,... gây nhiễm độc, lú lẫn tâm trí, phản ứng loạn thần, tổn thương hệ thống thần kinh trung ương gây ra những trạng thái tâm lý không ổn định, làm mất đi một số chức năng cơ bản vốn có của cơ thể, tạo thành những ảo giác, cảm giác mới lạ hoặc làm giảm cơn đau.

Nghiện là trạng thái ngộ độc kinh niên hoặc từng thời kỳ do sử dụng lặp đi lặp lại một chất tự nhiên hay tổng hợp khiến người nghiện ham muốn, không tự kiềm chế được, bằng mọi giá phải tiếp tục sử dụng. Nghiện ma túy là trạng thái nhiễm độc chu kỳ mãn tính do sử dụng ma túy lặp lại nhiều lần

1. Ma túy là gì ?

Chất ma túy bao gồm các chất gây nghiện và chất hướng thần, có thể có nguồn gốc tự nhiên hoặc tổng hợp và được quy định trong danh mục do Chính phủ ban hành123. Khi xâm nhập vào cơ thể người, ma túy sẽ làm thay đổi trạng thái ý thức và sinh lý, có thể dẫn đến nghiện và gây ra nhiều tác hại1234. Ma túy có thể được đưa vào cơ thể qua nhiều đường khác nhau như hút, hít, nhai, nuốt hoặc tiêm chích5.

Theo Tổ chức Liên Hợp Quốc, ma túy là “các chất có nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp, khi xâm nhập vào cơ thể sẽ làm thay đổi trạng thái tâm sinh lý của người sử dụng”5.

Ma túy được phân loại thành 3 nhóm chính:

- Nhóm các chất ma túy an thần: Thuốc phiện, Morphine, Heroine, và các chất ma túy tổng hợp khác có thể thay thế Morphine, Heroine (methadon, pethidine, phenazocine, diazepam, dolagan...).

- Nhóm các chất ma túy gây kích thích: amphetamine, methamphetamine.

- Nhóm các chất ma túy gây ảo giác: Cần sa và các sản phẩm từ cây cần sa như thảo mộc cần sa, nhựa cần sa, tinh dầu cần sa, lysergide (LSD).

2. Ma túy gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho cá nhân, gia đình và xã hội:

Đối với cá nhân:

- Hủy hoại sức khỏe: Gây suy nhược toàn thân, xanh xao, gầy gò, rối loạn nhịp sinh học, suy giảm khả năng học tập và lao động. Nghiện ma túy có thể dẫn đến tử vong do sử dụng quá liều.

- Tâm thần: Gây ra các hội chứng tâm thần như ảo giác, hoang tưởng, rối loạn nhận thức, cảm xúc và biến đổi nhân cách. Những biểu hiện này có thể gây nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh.

- Lây nhiễm bệnh: Tiêm chích ma túy dùng chung bơm kim tiêm là con đường lây nhiễm các bệnh nguy hiểm như viêm gan B, C và đặc biệt là HIV/AIDS.

- Thoái hóa nhân cách: Dẫn đến lối sống buông thả, dễ vi phạm pháp luật, gây mâu thuẫn với gia đình, bạn bè.

Đối với gia đình:

- Kinh tế: Người nghiện ma túy có thể tiêu tốn rất nhiều tiền của gia đình để thỏa mãn cơn nghiện.

- Tình cảm: Gây ra sự thất vọng, buồn khổ, tan vỡ hạnh phúc gia đình.

- Sức khỏe: Ảnh hưởng đến sức khỏe của các thành viên khác trong gia đình do lo lắng, mặc cảm.

Đối với xã hội:

- An ninh trật tự: Ma túy là nguyên nhân phát sinh tội phạm, gây mất trật tự an toàn xã hội.

- Kinh tế - xã hội: Làm giảm sút sức lao động sản xuất, tăng chi phí ngân sách cho công tác phòng chống.

- Giống nòi: Ảnh hưởng đến hệ thống hoocmon sinh sản, suy yếu nòi giống.

3. Cách ngăn chặn và phòng tránh ma túy

Đối với cá nhân và gia đình:

- Nâng cao nhận thức về tác hại của ma túy và các quy định của luật pháp về phòng, chống ma túy.

- Quản lý chặt chẽ các thành viên trong gia đình, ngăn chặn người thân tham gia vào tệ nạn ma túy.

- Giáo dục con cái về tác hại của ma túy và cách cư xử với bạn bè để không bị lôi kéo.

- Phát hiện, báo cáo kịp thời cho cơ quan chức năng khi phát hiện các hành vi mua bán, sử dụng, trồng cây chứa chất ma túy.

- Tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ về việc sử dụng thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần.

- Tham gia, hỗ trợ hoạt động cai nghiện ma túy tại các cơ sở và cộng đồng, giúp đỡ người đã cai nghiện hòa nhập cộng đồng.

- Người nghiện ma túy cần tự giác khai báo với chính quyền địa phương để được giúp đỡ cai nghiện.

- Gia đình người nghiện cần động viên, giúp đỡ người thân cai nghiện.

- Không kỳ thị, xa lánh người cai nghiện, giúp đỡ họ hòa nhập cộng đồng.

Vai trò của nhà trường và xã hội:

- Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, giáo dục về phòng, chống ma túy đến tận hộ gia đình, khu phố, đặc biệt là các địa bàn trọng điểm, khu công nghiệp, trường học...

- Kết hợp tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng như đài phát thanh, truyền hình, báo chí, internet,... với các hình thức như: phóng sự, tọa đàm, phim ảnh, ca nhạc, kịch, thi tìm hiểu pháp luật.

- Lồng ghép nội dung phòng, chống ma túy vào các hoạt động ngoại khóa, sinh hoạt hè, câu lạc bộ.

- Phối hợp giữa gia đình, nhà trường, xã hội trong quản lý học sinh, sinh viên để kịp thời phát hiện và ngăn chặn học sinh, sinh viên vướng vào ma túy.

- Xây dựng môi trường xã hội lành mạnh, tạo việc làm cho người lao động, giúp đỡ người sau cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng.

- Đẩy mạnh công tác quản lý, kiểm soát các chất ma túy, tiền chất, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về ma túy.

Một số lưu ý:

- Cần cảnh giác với các thủ đoạn tinh vi của tội phạm ma túy như: khuyến mãi dùng thử, lôi kéo ăn chơi, lợi dụng người nghiện, lợi dụng hoàn cảnh khó khăn.

- Ma túy ngày càng tinh vi, được ngụy trang dưới nhiều hình thức như: tem giấy, bùa lưỡi, cỏ Mỹ, bóng cười, thực phẩm (bánh kẹo, đồ uống).

- Bằng việc nâng cao nhận thức, chủ động phòng ngừa từ gia đình, nhà trường và toàn xã hội, chúng ta có thể chung tay đẩy lùi tệ nạn ma túy, xây dựng một xã hội khỏe mạnh và an toàn.

"Hãy nói không với ma túy" để bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng.